Koen De Graeve start 2023 met de theatervoorstelling Orfeus. Op 13 januari gaat hij (samen met Flat Earth Society Orchestra) in première bij ARSENAAL/LAZARUS in Mechelen. Orfeus wordt omschreven als Koens meest persoonlijke voorstelling ooit. ‘Samen met mijn makkers van LAZARUS, Olympique Dramatique en de Kakkewieten heb ik altijd veel meegeschreven. Het is niet de eerste keer dat ik persoonlijke dingen neerpen of verwerk. Maar bij Orfeus vertrok de noodzaak bij mezelf. Hier komen dingen voor die met mijn persoonlijk verwerkingsproces te maken hebben. Net zoals bij ieder mens zijn er aspecten in het leven die bij het klimmen der jaren mij onzeker en kwetsbaar hebben gemaakt. Dat maakt het leven best wel pittig. In deze voorstelling kan je bepaalde kreten die geslaakt worden (al dan niet fysiek of mentaal) als heel persoonlijk omschrijven.’
2019
De voorstelling Orfeus is ondertussen drie jaar oud. ‘Het grootste deel van de voorstelling werd in 2019 geschreven. Dat het geheel begin 2023 pas in première gaat, heeft veel te maken met een COVID-beestje dat roet in het eten kwam gooien. De oorspronkelijke première was immers voor het najaar van 2020 gepland. Tijdens de lockdowns hebben we enkele streamings gedaan, waar mijn compagnon de route Peter Vermeersch van Flat Earth Society Orchestra free jazz heeft gespeeld. Nu hebben we als voorbereiding op de première 10 repetities achter de rug om in een bepaalde flow te geraken. In de voorstelling zitten twee stromen, die met elkaar verbonden moeten raken. De muziek stopt wel eens, maar ik nooit. Kortom: er zijn minder repetities geweest dan je zelf had verwacht. Het waarnemingsproces dat je gaat zien tijdens Orfeus dateert uit 2019. Sindsdien is ieders wereld heel hard veranderd. Maar ik heb nooit overwogen om mijn script aan te passen aan de tijd van nu. Wanneer ik teruggrijp naar oude mythes uit de 8ste eeuw voor Christus is het een beetje absurd dat ik een voorstelling van 3 jaar oud aanpas. In eerste instantie vertrok de voorstelling Orfeus uit een essentiële noodzaak van mezelf om volledig de verantwoordelijkheid rond een voorstelling te dragen. Ik heb alle keuzes (gaande van licht tot dramaturgie) zelf gemaakt. Dat is het belangrijkste van alles. Of dan een voorstelling drie jaar oud is, is naar mijn gevoel bijzaak.’
Orfeus
Koen gebruikt een mythe uit de Griekse mythologie als kapstok voor zijn project. ‘Orfeus was iemand die zijn geliefde verloor door een beet van een slag. Hij had zoveel pijn en smart dat hij besloot om haar te gaan halen in de onderwereld. Hij mocht zijn geliefde Eurydice terug meenemen naar het land van de levenden op één voorwaarde: zij zou hem achterna gestuurd worden. Hij mocht niet omkijken vooraleer hij in de gewone mensenwereld was teruggekeerd. Orfeus ging akkoord, maar kon zich niet aan zijn belofte houden. Hij keek om en zag haar voor altijd in de onderwereld verdwijnen. Teruggekeerd op aarde leidde hij een leven van verdriet en nostalgie. Ik had nood om bepaalde dingen in mijn leven neer te leggen en te tonen. Toen ik in een diepe crisis zat, heb ik negen dagen lang in Frankrijk gewandeld (de omgekeerde route van Compostella). Op dat moment schoot de mythe van Orfeus door mijn hoofd. Een mens zit altijd in een loep van verlangen en verwachtingen en beseft ook dat het leven eindig is. Ik heb me toen de vraag gesteld: ‘Waarom ben ik hier?’ en dat achteraf in verschillende openhartige vormen van teksten gegoten. Orfeus is een project, waar ik mijn tanden ten volle kan inzetten. Een verhaal waar al mijn ervaringen en opgedane kennis naar boven komt. Ik weet niet hoe ik mij tijdens Orfeus ga verhouden tot de start-stop modus. Het gaat echt met horten en stoten komen. Bij momenten zelfs iets ceremonieel sjamanistisch. Hoe dan ook, dergelijke voorstelling in een juiste vorm gieten, is iets waar ik wakker van heb gelegen. Iets wat mijn grenzen heel hard heeft verruimd.
Huilen van smart en wuiven van plezier
In Orfeus speelt muziek een belangrijke rol met de aanwezigheid van Flat Earth Society Orchestra (FES). ‘Dat was een absolute voorwaarde van mijn kant uit’, gaat Koen verder. ‘Muziek beschouw ik als een verborgen passie uit mijn leven. Misschien zijn al veel mensen vergeten dat ik in 2014 een plaatje heb gemaakt met De Post. En daar heb ik heel wat voorstellingen mee gespeeld in zowel kleinere als grotere bezettingen. Ik denk dat ik niemand ken in mijn ruimere omgeving die niet van muziek houdt. Persoonlijk ben ik opgegroeid in een muzikale familie. Mijn vader was een bevlogen multi-instrumentalist. Zo heb ik heel jong zelf gitaar leren spelen. Ik heb de passie voor muziek met de paplepel meegekregen. Mijn hart gaat ook uit naar muzikanten. Zeker door hoe ze hun professioneel leven moeten leiden. Zij hebben zware tijden achter de rug. Ik sta tijdens Orfeus met 15 bevlogen muzikanten op het podium. En daar voel ik me ook verantwoordelijk voor. Orfeus was naar mijn gevoel ook de voorloper van de frontzanger. Hij was als een priester, die in pré-katholieke tijden voorging in de ceremonie. Met zijn stem kon hij mensen laten huilen van smart en bomen laten wuiven van plezier.’
Meer info over Orfeus kan u vinden op:
www.arsenaallazarus.be
Foto: Phile Deprez